Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği Nedir? Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği İle İlgili Bilgiler

Hata
Soru

Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Aşağıda Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği ile ilgili detaylı bilgi ve anlatımlar verilmiştir.
Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği ile ilgili yorum ve yazılar üyelerimiz tarafından ekleniştir. Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği Nedir?, Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği Ne demektir, Kıymetli Evrakta Tür Değişikliği Anlamı nedir? gibi soruların cevabını sitemizden bulabilirsiniz. Ayrıca diğer konular ile ilgili bilgileri Makaleler kategorimizden bulabilirsiniz.

Bu yazımızda nama, hamiline ve emre yazılı kıymetli evraklar arasındaki tür değişikliklerini inceleyeceğiz.

Kıymetli evrakta tür değiştirilirken niteliklerine göre ayrım yapıldığı huşularda değişiklik yapılabilir. Yani nama, hamile ve emre yazılı senetler arasında tür değişikliği gerçekleşir. Yoksa bononun çeke, poliçenin bonoya veya konşimentonun varanta dönüşmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Türk Ticaret Kanunu madde 650- Nama veya emre yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatiyle hamile yazılı senede dönüştürülebilir. Bu muvafakatin doğrudan senet üzerine yazılması gerekir.

Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakati bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.

Bu madde nama yazılı senedin ve emre yazılı senedin hamile yazılı senede dönüşmesini bununla birlikte hamile yazılı senedin nama ve emre yazılı senede dönüşmesini düzenlemiştir. Madde ayrıca nama yazılı senedin emre yazılı senede ve emre yazılı senedin nama yazılı senede dönüşmesini düzenlememiştir.

Kıymetli evrakta tür değişikliğini iki başlık altında incelemek kolaylık yaratacaktır:

1- Kanunen yapılan tür değişikliği

2- İradi olarak bir sözleşme ile yapılan tür değişikliği

Protesto edilmiş ya da protesto süresi geçmiş emre yazılı senedin ciro edilmesi alacağın temliki hükmünde olduğu için nama yazılı senede dönüşmüş olduğu kabul edilir.

Kıymetli evrakın tür değişikliğinde kural olarak irade serbestisi vardır. Ancak bazı senetlerin türünün değiştirilmesi mümkün değildir. Poliçe ve bono kanunen emre yazılı senetlerdendir, bunlar nama yazılı senet haline dönüştürülebilir ancak hamiline yazılı senet haline asla dönüştürülemezler.

Nama ya da emre yazılı senet hamiline yazılı senede dönüştürülürken uygulanacak kurallar

1- Borçlunun ve hak sahiplerinin onayı gereklidir.

2- Senet üzerinde onayların imza şeklinde yer alması gereklidir. (borçlu ve tüm hak sahiplerinin)

3- senedin hamiline yazılı senede dönüştürülmesinin kanunen yasaklanmamış olması gerekir.

Nama yazılı senet emre yazılı senede dönüştürülürken veya emre yazılı senet nama yazılı senede dönüştürülürken de bu kurallar kıyasen kullanılır.

Bu dönüştürme işlemi ile senedin tedavül gücü artırılmış olur ama hukuki güvenlikte o oranda azalır. Hak sahiplerinden bir kişi dahi onay vermezse nama yazılı senet hamile yazılı senede dönüşmez.

Banknot ve milli piyango bileti hamiline yazılıdır ve türlerinin değiştirilmesi kanunen mümkün değildir.

Bono kanunen emre yazılı senettir ve hamiline yazılı olarak düzenlenemez hususunu nereden anlaşıldığını inceleyecek olursak; bono ve poliçeyle ilgili şekil hükümlerine bakıldığında senette mutlaka bir lehtar adının yer alması gerekir. Bono ya da poliçede lehtar adı yoksa bunlar şeklen geçersiz olurlar. O yüzden bono ve poliçenin hamiline yazılı senede dönüştürülmesi mümkün değildir.

Emre yazılı senet nama yazılı senede dönüştürülürken uygulanacak kurallar

1- Borçlunun ve hak sahiplerinin onayı gereklidir.

2- Onayın belgelenmiş olması gerekir.

Senetteki hak sahiplerinin bazılarının onay vermesi ve bazılarının da onay vermemesi durumunda senette çatallaşma meydana gelir. Bu durumda onay vermeyenler için senet hamiline yazılı olarak kalır, onay verenler için emre veya nama yazılı hale gelir. Bu duruma senette çatallaşma hali gerçekleşmiş olur bu durumda da senedin tedavül gücü düşer ve hukuki güvenliği artmış olur.

3- Senedin emre ya da nama yazılı senede dönüştürülmesinin kanunen mümkün olması gereklidir.

Türk Ticaret Kanunu'nun 650. maddesi kıyasen emre yazılı senedin nama, nama yazılı senedin de emre yazılı senede dönüştürülmesinde uygulanır.

Nama yazılı senet emre yazılı senede dönüştürülürse senedin tedavül gücü artar. Bu yüzden nama ya da emre yazılı senedin hamile yazılı senede dönüştürülmesindeki kurallar, nama yazılı senedin emre yazılı senede dönüştürülmesinde de uygulanır.

Emre yazılı senet nama yazılı senede dönüştürülürse senedin tedavül gücü azalır. Bu yüzden hamile yazılı senedi nama ya da emre yazılı senede dönüştürülmesindeki kurallar, emre yazılı senedin nama yazılı senede dönüştürülmesinde de uygulanır.

Durumun denklem şeklinde izah edilmesi gerekirse

[Nama/emre yazılı senet --> hamiline yazılı senet = Nama yazılı senet (kamu itimadına mazhar değildir) --> emre yazılı senet (kamu itimadına mazhardır)] Bu denklemde tedavül gücü artar.

[Hamiline yazılı senet --> nama/emre yazılı senet = Emre yazılı senet --> nama yazılı senet] Bu denklemde de uygulama kuralları aynıdır ve tedavül gücü azalır.

Nama yazılı senetler kamu itimadına mazhar değillerdir ve defiler açısından iyi niyetli üçüncü kişilere karşı defi ileri sürülebildiği için nama yazılı senetlerin tedavül gücü azdır. Bu sebepten dolayı da genel olarak kişiler bu şekilde bir senet almak istemezler.


Genel Konular 2 yıl önce 0 Cevap 145 İzlenme

Yazar:Eyüp Belen

Eyüp Belen, henüz kendi hakkında bir şeyler yazmamış.

Cevapla

Üye girişi yaparsanız aşağıdaki bilgileri girmeniz gerekmez. Üye Ol - Giriş Yap

Güvenlik Kodu Resmi


Bu Bilgiye Yorum Yapılmamış. İlk Yorumu Siz Yapabilirsiniz.