RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) Nedir? RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) İle İlgili Bilgiler

Hata
Soru

RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Aşağıda RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) ile ilgili detaylı bilgi ve anlatımlar verilmiştir.
RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) ile ilgili yorum ve yazılar üyelerimiz tarafından ekleniştir. RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) Nedir?, RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) Ne demektir, RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları) Anlamı nedir? gibi soruların cevabını sitemizden bulabilirsiniz. Ayrıca diğer konular ile ilgili bilgileri Makaleler kategorimizden bulabilirsiniz.

RTÜK, radyo ve televizyonları denetleme yetkisine sahip kamu kuruluşudur. Özel yayın kuruluşlarının ardından toplum değerlerini koruma adına kurulmuştur.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Türkiye'de faaliyet gösteren radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen, gerekirse yaptırım uygulama yetkisi olan bir kamu kuruluşudur. Yayın kuruluşlarının faaliyetlerini düzenleyen, denetleyen ve gerekirse çeşitli yaptırımlar uygulama yetkisi olan RTÜK, özel radyo ve televizyonların yayın hayatına başlaması sonucu toplum değerlerinin korunması ihtiyacına yönelik kurulmuştur. Türkiye'deki karasal, sayısal, uydu, kablo ve IPTV ortamında yayın yapmak isteyen kuruluşlara lisans ve yayın izni verme yetkisi olan kamu kuruluşudur. Programlara yayından önce müdahale edemeyen RTÜK, yayından sonra denetliyor. Denetimde izleyici şikâyetleri de dikkate alınıyor. Gerek görülürse ilgili yayına veya yayın kuruluşuna yaptırım uygulanıyor. RTÜK üyeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu tarafından siyasi partilerin gösterdiği adaylar arasından seçiliyor. Adını yaptırımları ile çok duyduğumuz RTÜK'ün kayda değer projeleri de bulunuyor. Detaylar makalemizde?


Tarihçesi

RTÜK'ün kuruluşu, özel radyo ve televizyonların yayın hayatına başlaması ile gelişen bir süreçte gerçekleşmiştir. Özel radyo ve televizyonlar, 1990 yılından itibaren herhangi bir yasal düzenlemeye tabi olmaksızın yayınlarına başladı. 1993 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile radyo ve televizyon yayınları üzerindeki kamu tekeli ortadan kaldırıldı. Böylece özel radyo ve televizyonların yayın yapmasına olanak sağlandı. 1994 yılında özel radyo ve televizyon yayınlarını düzenleyen (Mülga - Kaldırılan) "3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun"un yürürlüğe girmesiyle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kuruldu.

RTÜK'ün Yapısı

RTÜK, özerk ve tarafsız bir kamu tüzel kişiliğidir. Başbakanlığa bağlı bir kamu kuruluşudur. Anayasanın 133. maddesi kapsamında TBMM Genel Kurulu tarafından seçilen 9 üyeden oluşan Üst Kurul'un üyelerinin görev süresi 6 yıldır. Üyelerin üçte biri 2 yılda bir yenilenir. Üst Kurul üyeleri arasından bir başkan ve bir başkanvekili seçilir. Başkanın görev süresi 2 yıldır.

RTÜK'ün görev ve yetkileri, 6112 sayılı "Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun"un 34. maddesinde düzenlenmiştir. Bu kanun maddesine göre; "radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetleri sektörünü düzenlemek ve denetlemek amacıyla, idarî ve malî özerkliğe sahip, tarafsız bir kamu tüzel kişiliği niteliğinde" olan RTÜK kurulmuştur. RTÜK, 6112 sayılı kanunda ve 5018 sayılı 'Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kendisine tahsis edilen malî kaynakları çeşitli usul ve esaslar dâhilinde serbestçe kullanabilir.

RTÜK, misyonunu; "Görsel-işitsel medya hizmetleri alanında ifade ve haber alma özgürlüğü temelinde paydaşların hak, menfaat ve değerlerini gözeterek politika geliştirmek, düzenleme ve denetleme yapmak." olarak açıklıyor. Ayrıca, "Görsel-işitsel medya hizmetleri alanında sektöre yön veren, uluslararası düzeyde söz sahibi bir otorite olmak." vizyonu ile hareket ediyor.


RTÜK'ün Yaptırımları

RTÜK, yayın sektöründe faaliyet gösteren radyo ve televizyonları sürekli denetleyerek, belirlenen kuralları ihlal eden yayın kuruluşlarına bazı yaptırımlar uygulama yetkisine sahip. Radyo ve televizyon yayınlarının denetimi, RTÜK uzmanları tarafından yapılan doğrudan denetim dışında, iletişim hatları ve e-posta kanallarından gelen izleyici şikâyetleri dikkate alınarak da yapılıyor. Yani izleyiciler de denetim kapsamında tutuluyor. Bunun dışından yayın kuruluşlarının izleyici temsilcileri, yayın etik kuralları bağlamında yaptıkları özdenetimler de RTÜK denetimleri kapsamında değerlendiriliyor.

6112 sayılı kanun, Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi gibi uluslararası antlaşmalar ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde radyo, televizyon veya isteğe bağlı yayınlar denetleniyor. Bu denetimler çerçevesinde RTÜK, belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlâl eden, yayın ilkelerine ve kanunda belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını önce uyarır. Aynı zamanda ihlalin yapıldığı yayın kuşağında açık şekilde özür dilenmesini isteyebilir. Bu talebe uyulmaması veya ihlâlin tekrarı halinde bahse konu programın yayını 1 ilâ 12 kez durdurulabilir. Ayrıca, uyarı, idari para cezası, lisans iptali ve kapatma gibi çeşitli yaptırımlar da uygulanabiliyor. Yayın durdurma cezası süresi içinde programın yapımcısı ve varsa sunucusu başka bir program yapamaz. Yayını durdurulan programların yayınlandığı yayın kuşağında RTÜK tarafından hazırlanan bazı programların reklamsız olarak yayınlanması sağlanıyor. Bu programlar; eğitim, trafik, kültür, kadın hakları, çocuk hakları, gençlerin ahlakî ve fiziksel gelişimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı ve çevre eğitimi gibi konularında olabiliyor. Programlar, RTÜK tarafından ilgili kuruluşlara (örneğin TRT) hazırlattırılıyor.


(RTÜK'ün hazırladığı akıllı işaretler...)

RTÜK'ün Çocuklara Yönelik Projeleri

RTÜK'ün yaptırım kararlarının büyük bir bölümünün konusunu çocuklar ve gençler için zararlı yayın içerikleri oluşturuyor. Bu sebeple RTÜK, çocuk ve gençlere yönelik bazı çalışmalar yapıyor. Bu kapsamda, radyo ve televizyon yayınlarının olumsuz etkileri konusunda çocukları ve gençleri bilinçlendirmek amacıyla bazı projeleri hayata geçirdi. Radyo ve televizyonlar, 6112 sayılı kanunun 8/2 maddesine göre, yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik barındıran programların izlenebileceği zaman dilimlerinde koruyucu sembol kullanmak zorundadır. Çocukların korunmasına yönelik projeler şunlardır;

Akıllı İşaretler Sembol Sistemi: Akıllı işaretler, televizyon programlarını sınıflandırma sistemidir. Uzmanlar tarafından geliştirilen karma bir sistemdir. Program yayınlanmadan önce içerikle ilgili toplumu bilgilendirmek amaçlanır. Anne ve babaların, çocukları ve gençleri televizyon yayınlarının olası zararlı etkilerinden koruma sorumluluğunu yerine getirmelerine yardımcı olmak amacıyla tasarlanan işaretlerdir. Şiddet ve korku, kötü örnek oluşturabilecek olumsuz davranışlar, ayrımcılık, cinsellik, alkol, sigara, uyuşturucu madde kullanımı, yasa dışı davranışlar, argo konuşma ve küfür gibi içerikler konusunda ebeveynleri ve toplumu uyarma amacını taşır. Programlar; genel izleyici, 7 yaş, 13 yaş ve 18 yaş olmak üzere dört grupta ele alınıyor.

Medya Okuryazarlığı Dersi: Görsel, işitsel ve basılı medya mesajlarına erişebilme, erişilen medyaları eleştirel bakış açısıyla çözümleyip değerlendirebilme ve kendi medya iletilerini üretebilme becerisidir. Temel amacı; doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmanın güçleştiği ve her tür bilginin yer aldığı medya karşısında çocukların bilinçlendirilmesidir. Çocukların izledikleri filmler, diziler, reklamlar, bilgisayar oyunları ve internet siteleri gibi medya içeriklerinin eleştirilebilir ve sorgulanabilir olduğunu fark etmeleri gibi amaçları da vardır. Sosyal medyayı kullanacak çocukların hak ve sorumluluklarını, siber zorbalıklara karşı nasıl davranacaklarını öğrenmeleri konusunda da bilgilendirici bir projedir. Türkçenin doğru ve kurallarına uygun kullanımı da diğer bir amaçtır.

İyi Uykular Çocuklar: Okul öncesi ve ilköğretim çağı çocuklarına erken yatma alışkanlığının kazandırılması amacıyla RTÜK ve Televizyon Yayıncıları Derneği işbirliği ile hazırlanan bir projedir. Akşamları saat 21.30'dan itibaren çocukların uyku saatinin geldiğini hatırlatan çizgi animasyonların tüm televizyonlarda yayınlanmasını içerir. Proje kapsamında çocuklara; "iyi uykular çocuklar, haydi çocuklar uykuya, bugünlük televizyon yeter, bütün çocuklara iyi geceler" mesajları veriliyor.

RTÜK'le İlgili Yasal Düzenlemeler 

RTÜK'ün kurulduğu 1994 yılında yürürlüğe giren (mülga, yani kaldırılan) 3984 Sayılı Kanun'da yayıncılık ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak yaklaşık 20 farklı değişiklik yapıldı. Bu süreçte Anayasa Mahkemesi, kanunun bazı maddelerini iptal etti. Bu sebeple yayıncılık ve RTÜK'ün görev ve yetkileri ile ilgili yasal çerçevenin yeniden düzenlenmesi ihtiyacı doğdu. Bu çerçevede, Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçeleri, yayın teknolojisindeki gelişmeler, sektörün ve toplumun beklentileri göz önüne alınarak yeni bir kanun taslağı hazırlandı. Avrupa Birliği (AB) müktesebatına uyum çerçevesinde hazırlanan taslakta, Aralık 2007 tarihinde AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe giren "AB Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi" hükümleri dikkate alındı. Adı geçen taslak, 2010 yılında hükümet tasarısı olarak TBMM'ye sevk edildi. Kanun tasarısı, 15 Şubat 2011 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. "6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun", Cumhurbaşkanının onayının ardından 3 Mart 2011 tarihli ve 27863 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

AB müktesebatına uyum çerçevesinde Türkiye'nin yerine getirmesi gereken 35 fasıldan biri, Bilgi Toplumu ve Medya Faslı'dır. Bu faslın kapanış kriterlerinden biri de RTÜK Kanunu'nun AB yönergesine uyumlu hale getirilmesiydi. 6112 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle bu kriter yerine getirilmiş oldu.


RTÜK Başkanları

RTÜK'ün kuruluşundan günümüze kadar görev yapmış başkanları şunlardır;

Ali Baransel (16 Mayıs 1994 - 28 Mayıs 1996), Güneş Müftüoğlu (29 Mayıs 1996 - 5 Mart 1997), Orhan Oğuz (6 Mart 1997 - 3 Aralık 1997), İbrahim Agâh Çubukçu (8 Aralık 1997 - 31 Mayıs 1998), Kutlu Savaş (1 Haziran 1998 - 31 Mayıs 2000), Nuri Kayış (1 Haziran 2000 - 3 Haziran 2002), Fatih Karaca (4 Haziran 2002 - 13 Temmuz 2005 - 2 dönem), Aykut Zahid Akman (15 Temmuz 2005 - 14 Temmuz 2009 - 2 dönem), Davut Dursun (17 Temmuz 2009 - 14 Temmuz 2015- 3 dönem), İlhan Yerlikaya (25 Kasım 2015 - ?).

RTÜK Üyeleri

RTÜK'ün kuruluşundan günümüze kadar görev yapan üst kurul üyeleri şunlardır;

Paşa Yaşar (15 Temmuz 2005 - 14 Temmuz 2009), Mehmet Dadak (13 Temmuz 2005 - 29 Eylül 2010), Nedim Tekin (Mayıs 1994 - Mayıs 2000), Özer Gürbüz (13 Temmuz 2005 - 21 Şubat 2006), Şevki Göğüsger (Mayıs 1994 - Mayıs 2000), Arif Özkök (Mayıs 2000 - 14 Ağustos 2001), Beşir Ayvaz (31 Ekim 2001 - 13 Temmuz 2005), Şaban Sevinç (13 Temmuz 2005 - 13 Temmuz 2009), Korkmaz Alemdar (19 Ekim 2010 - 13 Temmuz 2011), Hülya Alp (13 Temmuz 2007 - 13 Temmuz 2013), Abdulvahap Darendeli (13 Temmuz 2005 - 13 Temmuz 2013), Ahmet Yıldırım (3 Kasım 2011 - 10 Şubat 2015), Hasan Tahsin Fendoğlu (13 Temmuz 2009 - 9 Şubat 2015), Ali Öztunç (13 Temmuz 2013 - 31 Ağustos 2015), Emin Başer (Mayıs 1994 - 13 Temmuz 2005), Biltekin Özdemir (Mayıs 1994 - Kasım 1995), Cumhur Ersümer (Mayıs 1994 - Kasım 1995), Esin Konanç (Mayıs 1994 - Mayıs 1996), Mehmet Doğan (Mayıs 1996 - 13 Temmuz 2005), Arif Merdol (14 Mart 2006 - 13 Temmuz 2007).

2017 yılı itibariyle RTÜK'te görev yapan üst kurul üyeleri, görevleri ve seçilme tarihleri de şöyledir;

İlhan Yerlikaya ? Başkan - (14 Temmuz 2015)
Esat Çıplak- Başkanvekili ? (14 Temmuz 2015)
İsmet Demirdöğen ? Üye ? (3 Eylül 2015)
İlhan Taşcı ? Üye ? (16 Ekim 2017)
Hamit Ersoy ? Üye (14 Mayıs 2013)
Arif Fırtına ? Üye ? (14 Temmuz 2015)
Ebubekir Şahin ? Üye ? (16 Ekim 2017)
Nurullah Öztürk ? Üye ? (14 Mayıs 2013)
Taha Yücel ? Üye (16 Ekim 2017)


RTÜK Hakkında Kısa Bilgiler

RTÜK, Sayıştay denetimine tabi bir kuruluştur. Malları devlet malı hükmündedir ve haczedilemez.
RTÜK'ün yaptırım uygulamaları ve kararları idari yargının denetimine açıktır.
RTÜK kuralları AB normlarına uygun olarak hazırlanmıştır.
RTÜK, hükümet arasındaki ilişkilerini, başbakan veya görevlendireceği bir bakan aracılığıyla yürütür.
RTÜK'ün izin verdiği karasal ortamda; 251 televizyon, 1078 radyo yayın kuruluşunun lisansı mevcuttur. Uydu ortamında 148 televizyon ve 53 radyo; kablo ortamında ise 78 televizyon kanalı bulunmaktadır.
RTÜK, iki uydu platform işletmecisi ile bir IPTV platform işletmecisine lisans vermiştir.
Türkiye'deki bütün radyo ve televizyon yayınları, Sayısal Kayıt, Arşiv ve Analiz Sistemi (SKAAS) adı verilen bir sistem ile 7 gün 24 saat RTÜK tarafından takip edilmektedir.
Bütün radyo ve televizyonların yayınları kaydedilerek arşivlenmektedir.
SKAAS, TÜBİTAK ile birlikte geliştirilen milli bir projedir.
RTÜK, yayın hizmetlerine ilişkin kamu araştırmaları da yapmaktadır.
Üst Kurul, Avrupa Konseyi'nin medya alanındaki çalışmalarını 1994 yılından bu yana Türkiye adına takip etmektedir.
RTÜK, Avrupa Düzenleyici Kurullar Platformu'nun (EPRA) kurucu üyeleri arasındadır.
2011 yılında Akdeniz Düzenleyici Kurullar Ağı (MNRA) Dönem Başkanı RTÜK olmuştur.
Karadeniz Yayıncılık Düzenleyici Kurulları Forumu'nun sekretaryasını RTÜK yürütmektedir.
RTÜK, başvuran kamu kuruluşları adına toplum yararı için 10 saniye ile 45 saniye arasında kamu spotları hazırlayarak radyo ve televizyonlarda yayınlanmasını sağlar.
RTÜK, mahkeme veya başbakanlığın çeşitli yayın yasaklarını televizyon ve radyolara bildirir.
RTÜK'ün 2017 yılı bütçesi 181 milyon liradır.

Genel Konular 1 yıl önce 0 Cevap 390 İzlenme
RTÜK Nedir? (Tarihçesi, Yaptırımları),

Yazar:Sude Hakyemez

Sude Hakyemez, henüz kendi hakkında bir şeyler yazmamış.

Cevapla

Üye girişi yaparsanız aşağıdaki bilgileri girmeniz gerekmez. Üye Ol - Giriş Yap

Güvenlik Kodu Resmi


Bu Bilgiye Yorum Yapılmamış. İlk Yorumu Siz Yapabilirsiniz.